Çiftçiler Sendikası (Çiftçi-Sen), 2025 fındık sezonuna ilişkin basın açıklaması yayımlayarak, iklim krizi, zararlılar ve yanlış politikalar nedeniyle fındık üreticisinin büyük zarar ettiğini, buna karşılık kazancın şirketlerde kaldığını ileri sürdü.
"Rekolte Kasıtlı Olarak Yüksek Gösteriliyor"
Açıklamada, bu yıl Nisan ayındaki don, kahverengi kokarca zararlısı ve kuraklık nedeniyle fındık rekoltesinin geçen yıllara göre %40-50 azalmasının beklendiği vurgulandı. Ancak, alım fiyatlarını düşük tutmak isteyen çevrelerin, Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi aracılığıyla rekolteyi olduğundan yüksek gösterdiği iddia edildi. Çiftçi-Sen, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın bu konuda etkisiz kaldığını belirtti.
"TARSİM Şirketlere, Çiftçiye Zarar Ediyor"
Don zararı tespit çalışmaları yapılmasına rağmen üreticilere yeterli tazminat ödenmediği kaydedilen açıklamada, TARSİM (Tarım Sigortaları Havuzu) eleştirildi. Bakanlık verilerine atıfla, 2006'dan bu yana TARSİM'e 34,5 milyar lira devlet desteği verildiği, buna karşılık sadece 33 milyar lira hasar tazminatı ödendiği; sistemin sigorta şirketlerini zengin etmekten başka bir işe yaramadığı ifade edildi.
"1 Kg Fındığın Maliyeti 183 TL, Olması Gereken Fiyat 280 TL"
Çiftçi-Sen, detaylı bir maliyet çizelgesi paylaşarak, 1 kilogram fındığın ortalama üretim maliyetinin 183 TL olduğunu açıkladı. Üreticinin üretimi sürdürebilmesi ve insanca yaşayabilmesi için bu maliyete %25 kar ve %25 insanca yaşam payı eklenmesi gerektiğini vurgulayan örgüt, fındık alım fiyatının en az 280 TL olması gerektiğini bildirdi. 2024'te 130-132 TL olarak açıklanan fiyatın, 2025 Mayıs'ında piyasada 220 TL'ye kadar çıktığı, ancak düşük rekolte nedeniyle üreticinin bu fiyattan da yeterince satış yapamadığı için zarar ettiği kaydedildi.
Çiftçi-Sen'in Talepleri
Açıklamada, acilen hayata geçirilmesi istenen talepler şöyle sıralandı:
BM Köylü Hakları Deklarasyonu'na uygun, adil pazar erişimi ve eşit işe eşit ücret sağlanması.
Fiskobirlik başta olmak üzere kooperatiflerin demokratikleştirilmesi ve güçlendirilmesi.
Şirketlere verilen teşviklerin kooperatiflere kaydırılması.
Lisanslı depoculuğun kamu yararına yeniden yapılandırılması.
TARSİM sisteminin üretici lehine düzeltilmesi, devlet desteklerinin doğrudan üreticiye ulaşması.
İklim kaynaklı zararların tazmini ve kredi borçlarının faizsiz ertelenmesi.
Fındık üreticileri ve mevsimlik tarım işçileri için sosyal güvence sağlanması.
Mevsimlik işçilerin ve çocuklarının çalışma/barınma/eğitim koşullarının iyileştirilmesi, çocuk işçiliğinin önlenmesi.
Açıklama, "Gıda Egemenliği Hemen Şimdi! Köylü Hakları Hemen Şimdi!" sloganıyla son buldu.
Kaynak:
https://www.ciftcisen.org/2025/07/30/findigi-ureten-ama-zarar-eden-biziz-kazanan-ise-sirketler/
Yorumlar
Yorum Gönder